Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mùa nắng nóng

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ,Bác sĩ. Lê Thị Hương Thủy – Trưởng khoa Lão – Bệnh viện Đa khoa Đống Đa.
Thời tiết nắng nóng kéo dài vào mùa hè sắp đến, người cao tuổi là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất. Đây là nhóm đối tượng có sức đề kháng suy giảm nên cơ thể thích nghi kém với sự thay đổi thời tiết. Trong điều kiện nhiệt độ cao và nắng nóng kéo dài, người cao tuổi dễ bị sốc nhiệt; cơ thể bị mất nước và các chất điện giải đặc biệt là ở những người cao tuổi mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…trong điều kiện này dễ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, tổn thương thận…
Bên cạnh nguyên nhân trực tiếp do thời tiết, người cao tuổi dễ bị tổn thương do các sinh hoạt không phù hợp trong điều kiện thời tiết nắng nóng do trạng thái nóng lạnh đột ngột như: tắm nước lạnh, sử dụng điều hòa ở mức nhiệt độ thấp kéo dài hoặc di chuyển từ môi trường nóng vào môi trường lạnh đột ngột, uống nước lạnh…

Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, người cao tuổi dễ mắc các nhóm bệnh lý sau:

– Các bệnh lý đường hô hấp như: viêm mũi họng, viêm phổi, tái phát cơn hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…
– Các bệnh lý tim mạch như: cơn tăng huyết áp, đột quỵ…
– Các rối loạn nước và điện giải.
– Các bệnh lý đường tiêu hóa: rối loạn tiêu hóa…
– Các bệnh lý về da: viêm da dị ứng, zona thần kinh bội nhiễm…
– Các bệnh truyền nhiễm: sốt xuất huyết…
– Các bệnh lý cơ xương khớp: đau khớp gối, cột sống thắt lưng…

Do đó, vào mùa hè người cao tuổi rất cần được quan tâm chăm sóc sức khỏe để hạn chế tối đa các tác động tiêu cực của thời tiết: duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý, chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cơ thể, tăng khả năng thích nghi với điều kiện môi trường.

Phòng bệnh mùa nắng nóng như thế nào?
Để phòng bệnh mùa hè, người cao tuổi cần lưu ý:
1. Uống đủ nước
Nhu cầu nước ở người cao tuổi từ 1.5 – 2 lit/ngày. Nên chia lượng nước ra làm nhiều lần uống trong ngày, cần uống đủ ngay cả khi không thấy khát. Nước uống phù hợp nhất là nước đun sôi để nguội ở môi trường tự nhiên, phù hợp với nhiệt độ cơ thể hoặc sử dụng thêm các loại nước ép trái cây tươi.
Lưu ý: khi đang khát không nên uống nước đá, nước lạnh vì sự chênh lệch nhiệt độ quá lớn so với thân nhiệt sẽ dễ bị viêm họng, sặc vào đường hô hấp.
2. Tránh nắng gắt hoặc ở trong nhà, làm việc và tập luyện vừa phải
Chỉ nên làm các công việc nhẹ nhàng vào thời điểm dịu mát trong ngày, tránh ở ngoài trời lúc nắng nóng. Nên tập thể dục vào lúc sáng sớm và chọn nơi có bóng mát, không khí lưu thông để tập luyện. Nếu buộc phải ra khỏi nhà cần đội mũ hoặc nón rộng vành, mặc ít quần áo, tốt nhất là vải cotton và sáng màu, đeo kính mát, sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng cao…
3. Chế độ dinh dưỡng giàu thực vật, bổ sung vitamin và khoáng chất
– Cần đảm bảo ăn đủ bữa, chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, đủ chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng, bữa ăn tối nên cách giờ ngủ tối thiểu 180 phút.
– Người cao tuổi nên bổ sung nhiều rau, củ quả và giảm thịt. Không nên ăn các loại nội tạng động vật như: tim, gan, lòng, dạ dày…Nên ăn nhiều cá, tôm, cua, rau xanh và hoa quả; hạn chế các chất béo, đồ ăn quá mặn hoặc quá chua.
– Các loại rau giàu khoáng chất, chất xơ và vitamin có lợi cho người cao tuổi: xà lách, cải bẹ, giá, đậu xanh, rau dền, mồng tơi, rau muống, bầu, bí…
– Các loại trái cây giàu dưỡng chất như: cam, chanh, bưởi, chuối, nho, đu đủ, dưa hấu…
Ngoài ra, có thể bổ sung thêm một số loại nước như: nước đậu đen, sắn dây, sữa tươi, nước dừa…
– Không sử dụng các loại thực phẩm chưa được nấu chín hoặc thực phẩm của ngày hôm trước không được bảo quản đúng cách.
4. Tắm đúng thời điểm và nhiệt độ nước tắm phù hợp
Tránh tắm ngay sau khi ngủ dậy hoặc sau bữa ăn hay tắm quá khuya. Nên tắm vào buổi sáng khi nắng ấm hoặc buổi trưa.
– Đảm bảo nhiệt độ nước phù hợp với nhiệt độ môi trường: nhiệt độ thích hợp nhất là 37 – 38°C để tránh tình trạng rối loạn huyết áp và rối loạn thân nhiệt.
– Không nên tắm quá lâu vì tiếp xúc với nước quá lâu có thể gây giảm áp lực máu, giảm thân nhiệt và tăng nguy cơ mắc bệnh.
5. Khám sức khỏe định kỳ
Do suy giảm sức đề kháng nên đa số người cao tuổi đều mắc các loại bệnh khác nhau như: cơ xương khớp, tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, nội tiết – chuyển hóa…Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ có vai trò đặc biệt quan trong trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người cao tuổi để nâng cao chất lượng cuộc sống và phòng bệnh.